İYUK Madde 20/B, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununda 10.09.2014 tarihinde yapılan değişiklikle “Merkezi ve Ortak Sınavlara İlişkin yargılama usulü” başlığı ile kanunlaşmıştır. Kanuna eklenen İYUK Madde 20/B, ivedi yargılama usulü ile benzer şekilde, dava açma süresi, yargılama süreleri, temyiz süresi, dilekçe evresi, yürütmenin durdurulması, kanun yolu gibi hususlarda olağan yargılama usulünden farklı uygulamalar öngörmüştür. Özellikle sürelerin ivedi yargılama usulüne göre çok daha kısalması dikkat çekicidir. Süreler dışında mahkeme kararının sonuçları bakımından farklı düzenleme kabul edilmiştir. Bunun dışında ise ivedi yargılama usulü ile aynı düzenlemeler söz konusudur. Bu yazımızda tüm bu konuları detaylı şekilde inceleyeceğiz. Keyifli okumalar dileriz.
İYUK Madde 20/B Nedir?
Merkezî ve ortak sınavlara ilişkin yargılama usulü, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 20/B maddesinde düzenlenmiştir. İlgili kanun maddesi şu şekildedir:
Merkezî ve ortak sınavlara ilişkin yargılama usulü:
Madde 20/B – (Ek: 10/9/2014-6552/96 md.)
1.Millî Eğitim Bakanlığı ile Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından yapılan merkezî ve ortak sınavlar, bu sınavlara ilişkin iş ve işlemler ile sınav sonuçları hakkında açılan davalara ilişkin yargılama usulünde:
a) Dava açma süresi on gündür.
b) Bu Kanunun 11 inci maddesi hükümleri uygulanmaz.
c) Yedi gün içinde ilk inceleme yapılır ve dava dilekçesi ile ekleri tebliğe çıkarılır.
ç) Savunma süresi dava dilekçesinin tebliğinden itibaren üç gün olup, bu süre bir defaya mahsus olmak üzere en fazla üç gün uzatılabilir. Savunmanın verilmesi veya savunma verme süresinin geçmesiyle dosya tekemmül etmiş sayılır.
d) Yürütmenin durdurulması talebine ilişkin olarak verilecek kararlara itiraz edilemez.
e) Bu davalar dosyanın tekemmülünden itibaren en geç on beş gün içinde karara bağlanır. Ara kararı verilmesi, keşif, bilirkişi incelemesi ya da duruşma yapılması gibi işlemler ivedilikle sonuçlandırılır.
f) Verilen nihai kararlara karşı tebliğ tarihinden itibaren beş gün içinde temyiz yoluna başvurulabilir.
g) Temyiz dilekçeleri üç gün içinde incelenir ve tebliğe çıkarılır. Bu Kanunun 48 inci maddesinin bu maddeye aykırı olmayan hükümleri kıyasen uygulanır.
ğ) Temyiz dilekçelerine cevap verme süresi beş gündür.
h) Danıştay evrak üzerinde yaptığı inceleme sonunda, maddi vakalar hakkında edinilen bilgiyi yeterli görürse veya temyiz sadece hukuki noktalara ilişkin ise yahut temyiz olunan karardaki maddi yanlışlıkların düzeltilmesi mümkün ise işin esası hakkında karar verir. Aksi hâlde gerekli inceleme ve tahkikatı kendisi yaparak esas hakkında yeniden karar verir. Ancak, ilk inceleme üzerine verilen kararlara karşı yapılan temyizi haklı bulduğu hâllerde kararı bozmakla birlikte dosyayı geri gönderir. Temyiz üzerine verilen kararlar kesindir.
ı) Temyiz istemi en geç on beş gün içinde karara bağlanır. Karar en geç yedi gün içinde tebliğe çıkarılır.
2.Millî Eğitim Bakanlığı ile Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından yapılan merkezî ve ortak sınavlar, bu sınavlara ilişkin iş ve işlemler ile sınav sonuçları hakkında açılan davalarda verilen yürütmenin durdurulması ve iptal kararları, söz konusu sınava katılan kişilerin lehine sonuç doğuracak şekilde uygulanır.
İYUK 20/B İvedi Yargılama Usulünün Amacı ve Kapsamı
Merkezi ve ortak sınavlara ilişkin yargılama usulü, “Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ile Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından yapılan merkezi ve ortak sınavlar, bu sınavlara ilişkin iş ve işlemler ile sınav sonuçları hakkında açılan davalara ilişkin” olarak uygulanmaktadır.
Düzenlemeye göre öncelikle, MEB ve ÖSYM tarafından yapılan merkezi ve ortak sınavların doğrudan kendisine karşı açılacak olan davalarda bu usul uygulanacaktır. Bununla birlikte, bu sınavlara ilişkin her türlü iş ve işlemler, sınavın ilanı, sınava giriş şartları, sınav esnasında yapılan işlemler, sınava kabul edilmeme ve yerleştirme işlemleri gibi işlemlerde de İYUK 20/B usulü uygulanacaktır. Aynı şekilde sınav sonucuna karşı açılan davalar da bu usule tabi olarak açılır.
Hangi Davalar İYUK Madde 20/B Usulüne Göre Açılır?
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ve Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) tarafından yapılan merkezi ve ortak sınavlar kavramı, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu tarafından oldukça geniş yorumlanmaktadır. İYUK madde 20/B uyarınca ivedi yargılama usulüne göre aleyhine dava açılabilecek sınavlar şunlardır:
-
Liselere Geçiş Sistemi (LGS)
-
KPSS
-
ALES
-
YDS
-
DGS
-
YÖKDİL
İYUK Madde 20/B İvedi Yargılama Usulü Adım Adım Nasıl İşler?
İYUK Madde 20/B, diğer idari yargılama usullerine nazaran başta süreler olmak üzere pek çok açıdan farklılık göstermektedir.
1. Adım: Dava Açma Süresi ve Görevli Mahkeme
Merkezi ve ortak sınavlara ilişkin yargılama usulünde dava açma süresi 10 gündür. Görevli mahkeme ise İdare Mahkemeleridir.
2. Adım: İlk İnceleme ve Dava Dilekçesinin Tebliği
Merkezi ve ortak sınavlara ilişkin yargılama usulünde ilk inceleme süresi 7 gün olarak belirlenmiştir. Yedi gün içerisinde ilk inceleme yapılır ve dava dilekçesi, ekleri ile birlikte tebliğe çıkarılır.
3. Adım: Savunma ve Savunmaya Cevap Süreleri
Merkezi ve ortak sınavlara ilişkin yargılama usulünde, dava dilekçesine karşı savunma dilekçesi verme süresi 3 gündür. Savunmaya cevap ve ikinci savunma dilekçeleri ise bu usulde bulunmamaktadır.
4. Adım: Yürütmenin Durdurulması (YD) Talepleri
Merkezi ve ortak sınavlara ilişkin yargılama usulünde, yürütmenin durdurulması talep edilebilir. Ancak yürütmeyi durdurma kararlarına karşı olarak itiraz etme hakkı bulunmamaktadır.
5. Adım: Dosyanın Tekemmülü ve Karar Aşaması
Merkezi ve ortak sınavlara ilişkin yargılama usulünde, dosyanın tekemmülünden itibaren en geç 15 gün içinde karar verilir. Ara karar verilmesi, keşif, bilirkişi incelemesi ya da duruşma yapılması gibi işlemler ivedilikle sonuçlandırılır.
Normal Yargılama ve İYUK Madde 20/B İvedi Yargılama: Temel Farklar
| Özellik | Normal İdari Yargılama | İyuk 20/B İvedi Yargılama |
| Dava Açma Süresi | 60 gün | 10 gün |
| Savunma Süresi | 30 gün | 3 gün |
| Savunmaya Cevap | Var | Yok |
| Karar Verme Süresi | Belirsiz | Tekemmülden itibaren 15 Gün |
| İstinaf Başvurusu | Mümkün | Doğrudan Danıştay’a temyiz başvurusu yapılır |
İYUK Madde 20/B İvedi Yargılama Usulünde Kanun Yolları: İstinaf ve Temyiz
İstinaf Başvurusu ve Süresi
Merkezi ve ortak sınavlara ilişkin yargılama usulünde istinaf başvurusu mümkün değildir, kararlara karşı doğrudan Danıştay’a temyiz başvurusunda bulunulur.
Kararlara Karşı Temyiz Yolu
Merkezi ve ortak sınavlara ilişkin yargılama usulünde verilmiş olan kararlara karşı tebliğ tarihinden itibaren 5 gün içerisinde temyiz yoluna başvurulabilir. Temyiz dilekçeleri 3 gün içerisinde incelenir ve tebliğe çıkarılır. Temyiz dilekçelerine cevap verme süresi 5 gündür.Temyiz incelemesinde Danıştay, en geç 15 gün içinde bir karar verip bu kararı da en geç 7 gün içerisinde tebliğe çıkarır.
İYUK Madde 20/B İvedi Yargılama Usulü Hakkında Emsal Danıştay Kararları
(Danıştay 2. Dairesi 2016/10146 E., 2017/3704 K. ve 03.05.2017 T.): İYUK madde 20/B, sadece bir kuruma veya bir gruba münhasır olarak yapılan görevde yükselme ve unvan değişikliği sınavlarını kapsamaz.
(Danıştay 12. Dairesi 2017/2130 E., 2017/3656 K. ve 13.09.2017): Sınav kılavuzunda süre konusunda açıklama yapılmış olması durumunda, davanın, sonuçların internet sitesinden açıklandığı tarihten itibaren on gün içinde açılması gerekmektedir. İYUK Madde 11 uyarınca yapılmış itiraz başvurusu ise işlemekte olan süreyi durdurmaz.
(Danıştay 12. Dairesi 2017/428 E., 2017/816 K. ve 16.03.2017 T.): Dava açma süresinin işlemeye başlayabilmesi için yazılı bildirimin biçim ve usul kurallarına uygun ve Anayasa’nın 40/2. maddesinde belirtilen şekilde yapılmış olması gerekir.
Sıkça Sorulan Sorular
İvedi yargılama usulünde duruşma yapılır mı?
İvedi yargılama usulü genellikle dosya üzerinden yürütülen bir süreçtir, kural olarak duruşma yapılmaz ancak talep halinde duruşma açılması mümkündür.
5 Günlük Temyiz süresini kaçırırsam ne olur?
5 günlük temyiz süresi hak düşürücü bir süredir. Bu süre kaçırıldığında idare mahkemesi kararı kesinleşir ve temyize başvurma hakkı kaybedilir.
İYUK 20/B kapsamına girmeyen bir davada ivedi yargılama talep edebilir miyim?
Hayır, İvedi yargılama usulü, kanunda sınırlı sayıda sayılmış dava türleri için geçerlidir, bunun dışında İYUK madde 20/B uygulanması mümkün değildir.
İvedi Yargılama Usulüne Tabi Davalar Adli Tatilde Görülür Mü?
Evet, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 61 ve 62. maddesi uyarınca ivedi yargılama usulüne tabi davalarda adli tatil süresince de süreler işlemeye devam eder.
İYUK Madde 20/B Dava Açma Süresi Kaç Gün?
İYUK Madde 20/B uyarınca; merkezi ve ortak sınavlara ilişkin yargılama usulünde dava açma süresi 10 gündür.
Avukat Desteğinin Önemi ve Sık Yapılan Hatalar
İYUK Madde 20/B uyarınca kişilerin, hayatlarına doğrudan müdahale edecek bir sınavda meydana gelen hataları gidermesi mümkündür. Ancak bu sadece doğru savunma ile mümkün olabilir. Doğru savunma için ise bir avukat yardımından faydalanmak şarttır. Kişinin kendisini savunması mümkün olsa dahi çoğunlukla yeterli bilgi ve birikime sahip olmadığından dolayı düzgün bir savunma ortaya koyması mümkün olmaz. Şayet idare karşısında güçsüz durumdaki kişi yeterli hukuki bilgiye sahip olsa dahi içinde bulunduğu durumun psikolojik vahametinden kaynaklı olarak doğru savunma yapması mümkün olmaz. Doğru ve etkili bir savunma için muhakkak bir avukat yardımından faydalanmanızı tavsiye ediyoruz.
Ankara İdare Avukatı
Ankara’da; Danıştay (Temyiz), Ankara Adliyesi, Ankara Batı Adliyesi gibi pek çok farklı seviyede mahkemede İYUK Madde 20/B ile alakalı binlerce dosya bulunmaktadır. Özellikle Başkent olması hasebiyle Ankara’da pek çok idare dosyası görülmektedir. Bu tarz bir sınavın hayatınıza etkisi çok büyük olacağından, bir avukat yardımından faydalanılması oldukça önem arz edecektir.
YASAL UYARI: İşbu yazı ve internet sitesindeki diğer içerikler, avukatlık mevzuatına ve TBB Reklam Yasağı Yönetmeliğine uygun olacak şekilde hazırlanmıştır. Sadece bilgilendirme amaçlıdır, bu materyallere dayanılarak yapılacak hiçbir işlem için sorumluluk kabul edilmemektedir!
