Bu yazımızda boşanma davası sürecine ilişkin olarak her detayı inceleyecek ve kafanızda boşanma sürecine dair oluşabilecek tüm soru işaretlerini gidermeye çalışacağız. Keyifli okumalar dileriz.

Yazı İçeriği göster

BOŞANMA DAVASI: ADIM ADIM REHBER

Boşanma: eşlerden birinin boşanma ilamı almasıyla evlilik birliğinin son bulmasıdır.  Boşanma davası sonucunda çıkan karar, bozucu yenilik doğuran bir karardır. Boşanma kararının kesinleşmesi ile birlikte, evlilik birliği ve birliğin gereği olan haklar ve sorumluluklar sona erer. Evliliği sona erdiren bir kurum olan boşanma sebeplerini, konularına göre özel boşanma sebepleri ve genel boşanma sebepleri olarak ikiye ayırabiliriz.

Özel boşanma sebepleri sınırlı sayıda düzenlenmiştir:

  • Zina
  • Hayata kast,
  • Pek kötü davranış,
  • Onur kırıcı davranış,
  • Suç işleme,
  • Haysiyetsiz hayat sürme
  • Terk.
  • Akıl hastalığı özel boşanma sebepleridir.

Genel boşanma sebepleri ise şu şekildedir:

  • Evlilik birliğinin sarsılması,
  • Anlaşmalı boşanma,
  • Eylemli ayrılık sebebiyle boşanma.

Boşanma sebeplerini ayrıca etkilerine göre de mutlak boşanma sebepleri ve nisbî boşanma sebepleri olarak ikiye ayırabiliriz:

  • Zina,
  • Hayata kast,
  • Pek kötü davranış,
  • Onur kırıcı davranış,
  • Terk,
  • Anlaşmalı boşanma,
  • Eylemli ayrılık mutlak boşanma sebepleridir.

Mutlak boşanma sebebi ile açılmış olan davada, boşanma sebebi olarak gösterilen maddi olayın varlığının kanıtlanması halinde bu olayın evlilik birliğine etkisine bakılmaksızın, bir başka ifade ile bu maddi olayın taraf için evliliği çekilmez hâle getirip getirmediği araştırılmadan boşanmaya karar verilmelidir.

  • Suç işleme,
  • Haysiyetsiz hayat sürme,
  • Evlilik birliğinin sarsılması
  • Akıl hastalığı, nisbi boşanma sebepleridir.

Nisbî boşanma sebepleri ile açılmış olan davada, boşanma sebebinin kanıtlanmış olması, boşanma kararı verilmesi için yeterli olmayıp bu olgunun evlilik birliğine olan etkisine bakılacaktır. Boşanma sebebi teşkil eden olay veya olaylar, eş için ortak yaşamı sürdürmenin kendisinden beklenemeyeceği bir hål almış ise, bir başka ifade ile, çekilmezlik şartı gerçekleşmiş ise, mahkemece boşanma kararı verilecektir.

Boşanma Davası

Boşanma Süreci Nasıl Başlar?

Boşanma, geçerli olarak kurulmuş olan bir evliliğin sonradan ortaya çıkan, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununda öngörülmüş olan bir takım sebepler ile sona erdirilmesidir.

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu boşanmayı ve boşanmanın sonuçlarını 161. Madde ile 181. Madde arasında düzenleme altına almıştır.

Evlilik, tarafların sevinci ve sorunları birlikte paylaşmak adına, mutlu ve huzurlu bir birliktelik devam ettirme amacına yönelik bir beraberliktir. Bu gayenin gerçekleşebilmesi için eşleri bekleyen, Türk Medeni Kanununda düzenlenmiş karşılıklı haklar ve yükümlülükler bulunmaktadır. Bu hakların kötüye kullanılması ve yükümlülüklerin yerine getirilmemesi, ortak yaşamdan beklenen amacı ortadan kaldırır. Buna rağmen, böyle bir evliliğin devam ettirilmesinde ne eşlerin, ne çocukların ne de toplumun bir yararı bulunmamaktadır. Yaşanmaz hale gelen ortak yaşamın devam ettirilmesi beraberinde önemli sosyolojik ve psikolojik sorunları gündeme getirir. Toplum bireylerden ve ailelerden oluştuğuna göre, huzursuz ve mutsuz her birey ve aile toplumun mutsuzluk ve huzursuzluğuna yol açar.

Ortak yaşamın devamı mümkün iken, bunun gelişigüzel sebeplerle sonlandırılması, evlilikten beklenen ciddiyeti ortadan kaldırır. Bu nedenle, yasa koyucular evliliğin boşanma nedeniyle sona erdirilmesini belirli ve sınırlı sebeplere bağlamışlardır. 

Boşanma da aynen ölüm gibi geçerli olarak kurulmuş olan bir evliliğin sonradan ortaya çıkan sebeplerle sona erdirilmelidir. Eşlerin evlilik öncesi hayatları ve kusurları kural olarak boşanma sebepleri arasında değerlendirilmez. Boşanmadan söz edebilmek için eşler evlendikten sonra ortaya çıkan ve kanunda öngörülen bir sebebin bulunması gerekir. 

Anlaşmalı ve Çekişmeli Boşanma: Farklar Neler?

Medeni Kanun’un 166/3. maddesi “Evlilik en az bir yıl sürmüş ise, eşlerin birlikte başvurması ya da bir eşin diğerinin davasını kabul etmesi hâlinde, evlilik birliği temelinden sarsılmış sayılır. Bu hâlde boşanma kararı verilebilmesi için, hâkimin tarafları bizzat dinleyerek iradelerinin serbestçe açıklandığına kanaat getirmesi ve boşanmanın mali sonuçları ile çocukların durumu hususunda taraflarca kabul edilecek düzenlemeyi uygun bulması şarttır. Hâkim, tarafların ve çocukların menfaatlerini göz önünde tutarak bu anlaşmada gerekli gördüğü değişiklikleri yapabilir. Bu değişikliklerin taraflarca da kabulü hâlinde boşanmaya hükmolunur. Bu hâlde tarafların ikrarlarının hâkimi bağlamayacağı hükmü uygulanmaz.” şeklindedir.

Anlaşmalı boşanma genel ve mutlak boşanma sebebidir. Ortak hayatın çekilebilir olup olmadığı mahkeme tarafından araştırılmaz. Mahkeme tarafından kusur araştırması da yapılmaz.

Evlilik en az 1 yıl sürmüş olmalıdır. Dava açıldığı tarihte 1 yıllık sürenin dolmuş olması gerekir. Karar tarihinde 1 yıllık sürenin dolması yeterli değildir. Bu süre hâkim tarafından resen araştırılır.

Dava açıldığı tarihte 1 yıllık süre dolmamışsa, tarafların iddia ve savunması doğrultusunda delilleri toplanıp, davaya TMK 166/1-2 maddesi uyarınca evlilik birliğinin sarsılması sebebi ile boşanma davası olarak devam edilmelidir. Dava açılma tarihinden sonra 1 yıllık sürenin geçmesi durumunda anlaşmalı boşanma kararı verilemez. Bu kapsamda, davacı tarafa, yeni bir dava dilekçesi sunması için 2 haftalık kesin süre verilmesi gereklidir. Dava dilekçesi verildiği takdirde davalıya tebliğ edilmeli ve cevap vermesi için kendisine 2 haftalık kesin süre verilmesi gerekmektedir. Dilekçeler aşamasının tamamlanmasından sonra mahkemece, ön inceleme aşamasına geçilir ve davaya devam edilir.

Eşlerin, anlaşmalı boşanabilmek için ya birlikte dava açması ya da bir eşin, diğerinin açtığı boşanma davasını kabul etmesi gerekir. Eşler birlikte başvurmuş ise, anlaşmalı boşanma davası adli tatilde de görülebilir. Mahkemenin, tarafları aynı anda bizzat dinlemesi gerekir. Bu husus kamu düzenindendir. Bir başka ifade ile vekilin beyanı ile, yazılı beyan ile veya başka bir mahkemeye talimat yazarak tarafın ifadesini almak sureti ile anlaşmalı boşanmaya karar verilemez. Taraflar aynı hâkim tarafından dinlenmeli ve dinlenilen tarafların beyanları kendilerine okunmalı ve imzaları alınmalıdır. Hükümlü olan kişi de mahkemece bizzat dinlenilir. Cezaevine müzekkere yazmak sureti ile duruşmada hazır edilmesi istenir. Eşlerin ses ve görüntü nakli sureti ile dinlenilmesi de yeterli olacaktır.

Boşanma Davasında Haklarınızı Nasıl Korursunuz?

Boşanma davasında haklarınızı, bu konuda deneyimli bir avukat tutarak koruyabilirsiniz. Boşanma davası, gerek anlaşmalı olsun gerekse çekişmeli olsun hem psikolojik açıdan oldukça yıpratıcı bir süreç olup, tarafları hem maddi hem maddi hem manevi bakımdan oldukça yıpratmaktadır.

Boşanma davası sürecinin nasıl yürüyeceği, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 184. Maddesinde düzenlenmiş olup ilgili madde şu şekildedir:

D.Boşanmada yargılama usulü
Madde 184- Boşanmada yargılama, aşağıdaki kurallar saklı kalmak üzere Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununa tâbidir:
1.Hâkim, boşanma veya ayrılık davasının dayandığı olguların varlığına vicdanen kanaat getirmedikçe, bunları ispatlanmış sayamaz.
2.Hâkim, bu olgular hakkında gerek re’sen, gerek istem üzerine taraflara yemin öneremez.  3. Tarafların bu konudaki her türlü ikrarları hâkimi bağlamaz.
3.Hâkim, kanıtları serbestçe takdir eder.
4.Boşanma veya ayrılığın fer’î sonuçlarına ilişkin anlaşmalar, hâkim tarafından onaylanmadıkça geçerli olmaz.
5.Hâkim, taraflardan birinin istemi üzerine duruşmanın gizli yapılmasına karar verebilir. 

Görüleceği üzere boşanma davasının normal bir yargılamadan pek çok farkı bulunmaktadır. Davalar kural olarak Aile Mahkemelerinde bu alanda ihtisaslaşmış hakimler tarafın görülmektedir. Bu teknik ve karmaşık usul karşısında mağduriyet yaşamamanız adına, boşanma konusunda deneyimli bir avukat ile çalışmanızı biz Başbuğ&Zanbak Hukuk Bürosu olarak şiddetle tavsiye ederiz. Aksi halde büyük hak kayıplarının yaşanması oldukça muhtemel olacaktır.

Boşanma Avukatı Kimdir?

İyi bir boşanma avukatı, ister anlaşmalı boşanma davası olsun ister çekişmeli boşanma davası olsun, sizi hem madden hem manen yıpratacak olan boşanma sürecinde en büyük destekçinizdir. Avukatlar normal şartlarda sizin hukuki destekçiniz de olsa, aile hukukunun ve dolayısıyla boşanma davasının yapısı gereği aynı zamanda manevi olarak da sizin yanınızda bulunurlar.

Normal vatandaşların her gün yapılan onlarca mevzuat değişikliğini, yüzlerce yargı kararını ve binlerce kanun maddesine hakim olması beklenemez. Kaldı ki boşanma davası sadece hukuk bilgisinden de ibaret değildir. Sürecin yönetimi özellikle çekişmeli boşanma davalarında psikolojik bir harp boyutunu almaktadır. Hal böyle iken hem hukuki hem maddi hem manevi hem de psikolojik süreci normal bir vatandaşın yürütmesi çok sağlıklı olmayacaktır.

Gerek anlaşmalı gerekse çekişmeli olsun, boşanma sürecinde bir avukattan hukuki destek almanız sizin açınızdan oldukça büyük önem arz etmektedir. Hukuki destek almadığınız takdirde hali hazırda zaten çok yıpratıcı olan bir süreci kendiniz için daha da yıpratıcı hale getirmeniz kaçınılmaz olacaktır.

Boşanma Sürecinde En Çok Sorulan Sorular

Ülkemizdeki boşanma sürecinin nasıl yürüdüğüne dair en çok sorulan sorulardan bazılarını derleyip sizin için kısa ve net şekilde cevaplamaya çalıştık.

  • Boşanma davası açmak için nereye başvurulur?

İster anlaşmalı boşanacak olun isterseniz çekişmeli boşanacak olun, Türk Aile Hukuku kapsamında boşanmak isteyen kişilerin konuya dair ilgili dilekçelerini, beyanlarını sunacakları makam Aile Mahkemeleridir. Aile Mahkemesinin olmadığı yerlerde ise başvurular Aile Mahkemesi sıfatıyla Asliye Hukuk Mahkemelerine yapılacaktır.

  • Anlaşmalı boşanma ne kadar sürede sonuçlanır?

Özellikle İstanbul, Ankara İzmir gibi büyük şehirlerde ikamet ediyorsanız anlaşmalı dahi boşanacak olsanız sürecin başlangıcı ile boşanma kararının kesinleşmesinin arasında geçen süre birkaç ayı bulabilecektir. Avukat ile takip edilen dosyalar, şahısların kendi takip ettikleri dosyalara nazaran daha kısa süre içerisinde kesinleşmektedir.

  • Çekişmeli boşanmada hakim nelere dikkat eder?

Çekişmeli boşanmada, Aile Mahkemesi Hakimi tarafların tüm iddia, delil ve savunmalarını dinleyecektir. Ancak çekişmeli boşanma davasında hakimin asıl bakacağı nokta tarafların kusur durumu olacaktır.

  • Boşanmada mal paylaşımı nasıl yapılır?

Boşanmada mal paylaşımının yapılabilmesi için öncelikle evlilik birliğinin mahkeme kararı ile sona ermesi ve bu mahkeme kararının kesinleşmesi gerekmektedir. Boşanmanın kesinleşmesinden sonra, boşanmış olan taraflar arasında mal paylaşımı davası görülecektir.

  • Nafaka miktarı nasıl belirlenir?

Nafaka miktarı hakim tarafından belirlenecektir. Fakat burada hakimin takdir yetkisi elbette sınırsız değildir. Aile mahkemesi hakimi nafakayı; Medeni Kanun hükümleri çerçevesinde belirtilen kriterler uyarınca belirleyecektir.

  • Nafaka ne kadar süre ödenir?

Tedbir nafakası, yetkili hakimin 2. Kararına kadar ödenmeye devam eder. İştirak nafakası ise ana kural olarak 18 yaşına kadar devam eder. Fakat çocuk 18 yaşından büyük olmasına rağmen eğitim öğretim hayatı devam ediyorsa eğitim hayatının sonuna kadar iştirak nafakasının ödenmeye devam etmesi lazım gelir.

  • Çocuğun velayetini almak için ne yapmalıyım?

Boşanmada velayet, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 336. Maddesi uyarınca Aile mahkemesi tarafından çocuğun üstün yararı gözetilerek belirlenir. Anne ve babanın yararları, boşanmadaki kusurları, değer yargıları, sosyal statüleri gibi hususlar eğer çocuğun üstün yararını etkilemiyorsa mahkeme tarafından göz önünde bulundurulur.

  • Boşanma davası açmadan önce avukata danışmalı mıyım?

Sadece boşanma davasında değil herhangi bir hukuki işlem yapmadan önce de muhakkak alanında deneyimli bir avukata danışmalısınız. Özelikle boşanma gibi kritik bir süreçte avukat sizin en önemli yol göstericiniz olacaktır.

  • Türkiye’de boşanma davası maliyeti ne kadardır?

Çekişmeli boşanma davasında sadece mahkeme nezdinde yapılacak maliyet, değişiklik göstermekle birlikte ortalama 4.000,00 TL di’. Ancak bu ücretin sadece mahkemedeki dava açılış işlemlerini başlatmak için gereken masraf olduğunu hatırlatmak isteriz.

  • Eşim boşanmak istemezse ne olur?

Taraflardan birinin boşanmak istemesi diğerinin ise boşanmak istememesi durumunda; boşanma anlaşmalı olarak neticelenme imkanı bulunmadığından, boşanmak isteyen taraf çekişmeli boşanma davası açmak zorundadır.

 

YASAL UYARI: İşbu yazı ve internet sitesindeki diğer içerikler, avukatlık mevzuatına ve TBB Reklam Yasağı Yönetmeliğine uygun olacak şekilde hazırlanmıştır. Sadece bilgilendirme amaçlıdır, bu materyallere dayanılarak yapılacak hiçbir işlem için sorumluluk kabul edilmemektedir!